INFORMACJE OGÓLNE

Badania naukowe Instytutu Literatury Polskiej

W Instytucie prowadzone są badania naukowe w zakresie historii i teorii literatury polskiej. Należą do nich m.in.:
  • badania naukowe o charakterze historyczno-kulturowym, komparatystycznym i edytorskim w zakresie literatury i kultury średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia,
  • badania (także o charakterze edytorskim) w zakresie polskiej literatury romantycznej z uwzględnieniem jej kontekstu europejskiego oraz dziedzictwa romantycznego w literaturze epok późniejszych,
  • badania (także o charakterze edytorskim) w zakresie polskiej literatury okresu pozytywizmu i Młodej Polski z uwzględnieniem kontekstu europejskiego,
  • badania nad tradycją antyczną w literaturze i czasopiśmiennictwie polskim lat 1864-1939,
  • badania nad kulturą mniejszości narodowych w Polsce,
  • badania nad literaturą dziecięcą i młodzieżową,
  • badania (także o charakterze edytorskim) nad literaturą polską po 1918 roku w zakresie podstawowych gatunków literackich, jak powieść i opowiadanie, poezja, pamiętnik, dziennik, esej, krytyka literacka, a także w zakresie prądów i kierunków literackich (awangarda, postmodernizm), nurtów i kompleksów tematycznych (literatura kresowa),
  • badania naukowe w zakresie poetyki, stylistyki literackiej, teorii literatury, historii doktryn literackich, metodologii badań literackich oraz wielu innych dyscyplin, jak komparatystyka literacka i kulturowa, teoria interpretacji i analiza tekstu, filozofia literatury, pragmatyka literacka i użytkowa,
  • badania nad komunikacją literacką, problematyką aksjologii, lektury i recepcji, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji dzieła literackiego w szkole,
  • badania w zakresie historii i teorii retoryki, ze szczególnym uwzględnieniem historii i teorii retoryki w Polsce w kontekście europejskim, a także badania nad retoryką zastosowaną do badań różnych przejawów kultury i literatury, m. in. retoryka a literatura, retoryka i teatr, retoryka i film, retoryka a literatura SF & Fantasy i wreszcie retoryka w edukacji szkolnej i uniwersyteckiej,
  • badania bibliograficzno-źródłowe, polegające przede wszystkim, na katalogowaniu, rejestracji oraz opisie poszczególnych jednostek źródłowych,
  • badania nad interpretacją i analizą historycznoliteracką zjawiska literatury okolicznościowej i popularnej renesansu i baroku,
  • badania nad emblematyką polską i europejską.

Badania naukowe Instytutu Języka Polskiego

W Instytucie są prowadzone badania naukowe w zakresie językoznawstwa synchronicznego i diachronicznego. Należą do nich m.in.:
  • badania nad procesami zachodzącymi we współczesnej polszczyźnie w aspekcie normatywnym,
  • badania języka polskiego w radiu i telewizji,
  • analiza kompetencji językowej różnych grup współczesnych Polaków (np. uczniów, nauczycieli, Polaków poza granicami kraju),
  • badania nad językiem migowym,
  • prace nad skonstruowaniem gramatyki formalnej języka polskiego (w ramach szerszych prac w zakresie językoznawstwa komputerowego),
  • badania nad językiem polskim w aspekcie kognitywnym, a także prace dotyczące gramatyki i semantyki współczesnego języka polskiego,
  • badania języka polskiego poza granicami kraju (np. na Ukrainie, Litwie i Białorusi)
  • badania z zakresu historii języka, szczególnie opracowania tekstów staropolskich do druku i prace nad etymologią,
  • prace nad językiem Norwida (prace o charakterze semantycznym i leksykograficznym),
  • badania z zakresu logopedii, dotyczące m.in. jąkania, dyslalii, rozszczepienia warg i podniebienia.

Badania naukowe Instytutu Polonistyki Stosowanej

  • Zakład Edukacji i Glottodydaktyki Polonistycznej:

    Pracownicy Zakładu prowadzą badania naukowe związane z nauczaniem języka polskiego na wszystkich etapach edukacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji językowych, komunikacyjnych oraz genologicznych uczniów. Ponadto w Zakładzie prowadzone są badania dotyczące języka mediów w świecie dziecka, języka polskiego w radiu i telewizji, lingwistycznych uwarunkowań gatunków medialnych, języka i struktury reportażu literackiego, stylistyki mediów, semantyki (w tym semantyki kontrastywnej), a także badania nad poezją współczesną (zwłaszcza po 1989 r.), socjologią literatury (wolny rynek, rola prasy i krytyki literackiej etc.), Nową Falą i jej kontynuacjami.

    Prof. dr hab. Jerzy Podracki, dr Agnieszka Mikołajczuk, dr Magdalena Trysińska pełnią funkcję rzeczoznawców recenzujących (pod względem merytoryczno-dydaktycznym oraz językowym) podręczniki do nauczania języka polskiego.

    Pracownicy Zakładu uczestniczyli jako eksperci w pracach nad nową Podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół podpisaną przez Ministra Edukacji Narodowej 23 grudnia 2008 r. oraz w pracach nad nowym Programem nauczania języka polskiego w Szkołach Europejskich (patronat Komisji Europejskiej). Ponadto biorą aktywny udział w działaniach towarzystw naukowych: prof. dr hab. Jerzy Podracki jest członkiem Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN oraz przewodniczącym Komisji Ortograficzno-Onomastycznej, dr Agnieszka Mikołajczuk jest członkiem Komisji Dydaktycznej Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN.

    Członkowie zakładu współpracują z różnymi ośrodkami w kraju i za granicą, m.in.: Uniwersytetem Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; Uniwersytetem Śląskim w Katowicach; Katedrą Dydaktyki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (w sprawie badań i monitorowania reform edukacji); Akademią Pomorską w Szczecinie (w sprawach najnowszej literatury polskiej oraz działalności offowych wydawnictw: Czarnego oraz Lampy i Iskry Bożej); Uniwersytetem Karola w Pradze (semantyczne badania porównawcze).

  • Zakład Edytorstwa i Stylistyki:

    Zakład Edytorstwa i Stylistyki powstał w czerwcu 2007 roku i wszedł w skład nowo powołanego Instytutu Polonistyki Stosowanej. Obecnie liczy ośmioro pracowników i prawie dwadzieścioro doktorantów.

    Praca naukowa w Zakładzie EiS dotyczy bardzo wielu obszarów badawczych, związanych zarówno z językoznawstwem, jak i literaturoznawstwem czy edytorstwem. Jako przykładowe zagadnienia badawcze, podejmowane przez pracowników i doktorantów Zakładu, można tutaj podać: związki literatury i sztuki polskiej i europejskiej II połowy XIX i początków XX wieku, sztukę książki i prasy artystycznej polskiej oraz europejskiej XIX i XX wieku, stylistykę, lingwistykę kulturową, edytorstwo naukowe, językoznawstwo diachroniczne i normatywne, problemy literatury i kultury wolnomularskiej (XVIII-XIX wiek), literaturę i kulturę polskiego Oświecenia oraz problemy literatury i kultury emigracji polistopadowej.

    Zainteresowania naukowe pracowników zakładu są ściśle związane z ich pracą dydaktyczną. Zakład prowadzi zajęcia w zakresie specjalizacji edytorskiej (m. in. Dzieje książki, Historia edycji polskiej literatury pięknej, Nauki pomocnicze w pracy edytora oraz Warsztaty redakcyjne) i redakcyjnej (m. in. Ortografia i interpunkcja w praktyce wydawniczej, Warsztaty redaktorskie, Podstawy edytorstwa naukowego czy Funkcjonowanie wydawnictwa). Jego pracownicy prowadzą także seminaria licencjackie, magisterskie i doktoranckie, konwersatoria (np. Dzieje Wydziału), zajęcia ogólnouniwersyteckie (np. Sztuka polska na tle sztuki europejskiej) oraz sprawują opiekę nad doktorantami

  • Zakład Logopedii i Komunikacji Językowej:

    Projekt naukowo-badawczy: Synchroniczno-diachroniczne badania nad współczesnymi nazwami osobowymi

    Celem projektu jest wszechstronne zbadanie znaczenia oraz funkcjonowania nazw osobowych we współczesnej polszczyźnie. Rezultaty badań zostaną opublikowane w postaci dostępnego dla wszystkich słownika internetowego wraz z obszernym wstępem teoretycznym.

    Badania potrwają trzy lata (2008-2011), zgodnie z warunkami określonymi w grancie przyznanym zespołowi przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (nr N N104 207935). Będą to pierwsze tego typu badania przeprowadzone na materiale języka polskiego, kompleksowe, a zarazem jednolite pod względem metodologicznym. Badacze określą znaczenie i zakres terminu "nazwa osobowa", wyznaczą rejestr takich nazw, a następnie opiszą tak wyodrębnione jednostki pod względem semantycznym, gramatycznym i pragmatycznym. Nowość stanowić będzie zawarta w każdym haśle informacja o pochodzeniu oraz historycznym rozwoju wyrazu.

    Takie łatwo dostępne opracowanie ma szansę stać się narzędziem pracy urzędników i tłumaczy, szczególnie przydatnym w czasach powszechnej globalizacji i europeizacji. Posłuży także językoznawcom, socjologom, dziennikarzom, a także zwykłym użytkownikom języka.

    Problem, będący przedmiotem badań zespołu, został słabo opisany w dotychczasowej literaturze. Więcej uwagi poświęcano osobowym nazwom własnym. Jak dotąd ukazało się wiele słowników i opracowań imion, nazwisk i pseudonimów, zarówno staropolskich, jak i współczesnych. Temat pospolitych nazw osób bywa poruszany przy okazji prac na temat rodzaju czy etykiety językowej. Budzi też emocje podczas dyskusji nad relacją nazw kobiet i nazw mężczyzn w polszczyźnie. Rzadko natomiast staje się głównym przedmiotem dociekań językoznawców. Kryje się w nim jednak ogromny potencjał. Słownik, będący końcowym efektem prac zespołu, stanie się cennym źródłem wiedzy na temat myślenia Polaków o nich samych i o bliźnich, a także podstawą przyszłych, usystematyzowanych badań synchronicznych i diachronicznych nad różnymi zagadnieniami związanymi z nazwami osób. Będzie stanowił również poręczny, łatwo dostępny, gdyż obecny w Internecie spis nazw zawodów, tytułów, stanowisk i funkcji, przydatny także w pracy administracyjnej.

    Za historyczne aspekty opisu haseł odpowiada prof. Stanisław Dubisz (dziekan Wydziału Polonistyki, pracownik Zakładu Edytorstwa i Stylistyki IPS , kierownik projektu), natomiast za zagadnienia synchroniczne prof. dr hab. Zofia Zaron. Twórcą witryny internetowej oraz koniecznego do realizacji projektu oprogramowania jest mgr Krzysztof Siudziński. Członkami zespołu przygotowującego Słownik pospolitych nazw osobowych, który będzie stanowił efekt prowadzonych przez kolejne trzy lata badań, są pracownicy i doktoranci zakładu (dr Jolanta Chojak, dr Katarzyna Dróżdż-Łuszczyk, mgr Magdalena Horodeńska-Ostaszewska, dr Marzena Stępień), mgr Marta Piasecka z Zakładu Edytorstwa i Stylistyki IPS, a także dr Piotr Sobotka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz mgr Celina Heliasz z Zakładu Budowy Gramatycznej Współczesnego Języka Polskiego IJP UW.

  • Zakład Retoryki i Medialnych Technik Przekazu:

    Prace badawcze Zakładu koncentrują się wokół trzech grup zagadnień.

    Pierwsza to literatura oraz kultura popularna oraz zagadnienia socjologii literatury. W kręgu zainteresowań Zakładu w sferze kultury i literatury popularnej znajdują się dwa tematy: narracja w kulturze i literaturze oraz antropologia literatury popularnej. W bliskiej przyszłości przewidujemy badania w kręgu paraliteratury (gry fabularne, komiksy, gry paragrafowe).

    Druga to szeroko rozumiana problematyka związana z kierunkiem specjalizacji Filologia dla mediów. Głównym przedmiotem zainteresowania pozostają tu media w perspektywie zróżnicowanej praktyki tekstowej poddającej się opisowi w filologicznych kategoriach oraz za pomocą innych metod badawczych. Dyskursy medialne ze szczególnym uwzględnieniem reklamy i public relations poddajemy refleksji typologicznej, kompozycyjnej i pragmatycznej. Staramy się wydobyć funkcjonalne podobieństwa komunikacji medialnej do praktyk wysokoartystycznych. Na tym horyzoncie zarysowuje się coraz wyraźniej problematyka aksjologii literackiej. Osobne zagadnienie to genologia medialna oraz refleksja nad szeroko rozumianym scenariuszopisartwem. Zespołowi Filologii dla mediów jest szczególnie bliska problematyka kultury popularnej oraz inspiracje płynące od strony retoryki.

    Trzecia to RETORYKA; jest to osobny krąg badań i obejmuje kwestie związane z jej historią, teorią oraz praktycznym zastosowaniem. W zakresie historii badania dotyczą dziejów retoryki od początku po współczesność, ze szczególnym zwróceniem uwagi na jej dzieje w Polsce i terenach Europy Środkowej oraz Wschodniej. W zakresie teorii badania dotyczą kwestii zarówno tzw. szkół klasycznych, jak i współczesnych, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień argumentacji. W zakresie praktyki badania obejmują zarówno analizy dzieł literackich, jak i np. wystąpień publicystów, polityków, itp.
    W ramach prac prowadzonych w Zakładzie staramy się, o ile to możliwe, szukać pół wspólnych wskazanych trzech grup zagadnień badawczych.

Badania naukowe Instytutu Kultury Polskiej

W Instytucie są prowadzone badania naukowe w zakresie szeroko rozumianej antropologii kultury. Należą do nich:

  • badania w zakresie wizji kultury, form mentalnych, postaw kulturalnych, splecione z refleksją nad takimi kategoriami porządkującymi, jak "nowoczesność", "modernizm", "wiek XX",
  • badania nad antropologią słowa i antropologią literatury oraz nad antropologicznie zorientowaną historią kultury polskiej,
  • badania nad antropologiczną interpretacją zjawisk kultury współczesnej ze szczególnym uwzględnieniem jej środowiskowych zróżnicowań, a także w zakresie socjologii literatury, etnografii miasta, antropologii codzienności, socjologii ruchów religijnych i historii kultur sąsiedzkich,
  • badania dotyczące polskich studiów i laboratoriów teatralnych, ze szczególnym uwzględnieniem Reduty i Teatru Laboratorium, teatru i dramatu okresu Młodej Polski, polsko-niemieckich kontaktów teatralnych, inspiracji orientalnych w teatrze współczesnym, problematyce legendy teatralnej, polskiej myśli teatralnej po 1945 roku,
  • badania nad kulturową rzeczywistością performatywną, czyli działaniami wykonywane w obecności innych ludzi, jako akty bezpośredniej komunikacji społecznej; w szczególności dotyczy to tzw. widowisk kulturowych, m.in. ceremoniałów, zawodów, rytuałów ofiarniczych, procedur katarktycznych, świętowania, karnawałów, a także sztuk scenicznych i zjawisk parateatralnych
  • badania nad wątkami antropologicznymi w kulturze filmowej i audiowizualnej,
  • badania w zakresie historii polskiej kultury filmowej, analizy dzieła filmowego i twórczości "szkoły polskiej", antropologii obrazu i reprezentacji, analizy przekazów audiowizualnych w kontekście społeczno-kulturowym.

Badania naukowe Instytutu Filologii Klasycznej

W Instytucie Filologii Klasycznej prowadzone są badania w zakresie literatury: greckiej, łacińskiej i nowołacińskiej, recepcji antyku, edytorstwa naukowego oraz języków klasycznych, a w szczególności obejmują:
  • teorię retoryczną grecką i bizantyjską,
  • krytykę tekstu (m. in. ocena metody Lachmana),
  • badania nad grecką i łacińską literaturą chrześcijańską,
  • recepcję myśli antycznej w piśmiennictwie nowożytnym,
  • poezję nowołacińską XVI-XVIII wieku.

W badaniach naukowych zaznaczają się dwie tendencje:

  1. poszerzają one tradycyjne pole badawcze filologii klasycznej o nowe zagadnienia, wychodzą także z ram czasowych, w których tradycyjnie poruszają się filologowie klasyczni,
  2. są to badania o charakterze interdyscyplinarnym łączące pole filologiczne z historią (w tym z historią Kościoła), z historią sztuki, z teologią i filozofią, z literaturą tworzoną w językach narodowych, z teoretycznym językoznawstwem porównawczym.

Badania naukowe w Instytucie Slawistyki Zachodniej i Południowej

W Instytucie są prowadzone badania naukowe w zakresie językoznawstwa, kulturoznawstwa i literaturoznawstwa Słowiańszczyzny południowej i zachodniej. Należą do nich m.in.:
  • badania nad językami zachodnio- i południowosłowiańskimi oraz ich związkami z sąsiednimi językami słowiańskimi i niesłowiańskimi;
  • badania nad historycznymi i współczesnymi zróżnicowaniami Słowiańszczyzny południowej, w tym szczególnie Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry i Serbii oraz Macedonii w ujęciu wieloaspektowym: kultury tradycyjnej, elitarnej, masowej, ich wyrazie w folklorze i literaturze;
  • badania nad XIX-wiecznymi rodowodami różnych postaci tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich;
  • badania nad interakcją kulturową w krajach słowiańskich w kontekście współczesnych procesów integracyjnych.

Badania naukowe w Katedrze Językoznawstwa Ogólnego, Wschodnioazjatyckiego Porównawczego i Bałtystyki

W Katedrze Językoznawstwa Ogólnego, Wschodnioazjatyckiego Porównawczego i Bałtystyki prowadzone są badania naukowe w zakresie:
  • językoznawstwa ogólnego, w tym teorii języka, typologii języków, ze szczególnym uwzględnieniem języków Azji Wschodniej i języków romańskich, a także kontaktów językowych. Zagadnienia szczegółowe obejmują honoryfikatywność, strukturę tematyczno-rematyczną, kontrastywnie zorientowaną semantykę leksykalną, typologię relacji przestrzennych, składnię, a zwłaszcza strukturę grup imiennych i wykładniki struktury tematyczno-rematycznej;
  • językoznawstwa bałtyckiego, w tym dialektologii i onomastyki litewskiej, językowych kontaktów bałtycko-słowiańskich, semantyki leksykalnej litewskiego i łotewskiego, morfologii i składni języków bałtyckich w ujęciu synchronicznym i diachronicznym;
  • literatury i kultury krajów bałtyckich, w tym współczesnej literatury litewskiej i łotewskiej, translatoryki oraz poetyki i teorii literatury.
Regulamin
Studia I stopnia
Studia II stopnia
Studia podyplomowe
Studia doktoranckie
Barok
Napis
Wiek Oświecenia
Prace Filologiczne
Baltic Linguistics
Zeszyty Łużyckie
Informacje ogólne
Współpraca z zagranicą
Prace nauk. powstałe w trakcie płatnego urlopu dla celów naukowych
Spis publikacji
Informacje dla studentów WP
Informacje dla studentów zagranicznych
Praktyki Erasmus
Koła naukowe
Wydawnictwa studenckie
Samorząd studencki
Samorząd doktorantów
Teatr Polonistyki
Uniwersytet Kulturalny
OD-DO
Biesiada
Regulamin studiów
Ogłoszenia Dziekana
Szczegółowe zasady studiowania na WP
Plany zajęć
Filologia polska
Logopedia
Slawistyka Zachodnia i Południowa
Kulturoznawstwo - Wiedza o kulturze
Filologia bałtycka
Filologia klasyczna
Obsługa administracyjna studentów
Studia podyplomowe
Studia doktoranckie
Z życia Wydziału
Konferencje
Obrony rozpraw doktorskich
Kolokwia habilitacyjne
Postępowania habilitacyjne
Ogłoszenia
Informacje ogólne
Struktura
Władze i administracja
Rada Wydziału
Misja i strategia Wydziału
Koncepcja kształcenia
Historia
Komunikaty WKW
Zarządzenia Dziekana