Oświadczenie

Rady Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego

z dnia 4 maja 2023 roku

Wyrażamy głęboki niepokój w związku z ostatnimi wypowiedziami Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka, które zapoczątkowała deklaracja złożona 24 kwietnia
w TVP Info:

Ja, oczywiście, nie zamierzam wpływać w żaden sposób na politykę kadrową Instytutu Socjologii PAN – nie jest to moja rola. Natomiast na pewno będę rewidował swoje decyzje finansowe, bo ja nie będę finansował na większą skalę instytutu, który utrzymuje tego rodzaju ludzi, którzy po prostu obrażają Polaków.

W ten sposób minister odniósł się do wywiadu, którego prof. Barbara Engelking udzieliła TVN24 w 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim. Opierając się na wynikach badań naukowych, mówiła między innymi o skali polskiej pomocy dla Żydów podczas drugiej wojny światowej

Prof. Barbara Engelking jest uznaną w Polsce i na świecie badaczką, autorką wielu prac naukowych, kierowniczką Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, współtwórczynią galerii Zagłada na wystawie stałej Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. W latach 2014–2018 była przewodniczącą Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, a w 2021 roku znalazła się na 12. miejscu listy najbardziej wpływowych historyków i historyczek przygotowanej przez Academic Influence.

Słowa Ministra Edukacji i Nauki odbieramy jako zapowiedź ograniczenia wolności badań naukowych, gwarantowanej przez artykuł 73. Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Jest to forma wywierania presji na instytucje naukowe oraz badaczy i badaczki w celu zmuszenia ich do podporządkowania się tak zwanej polityce historycznej uprawianej przez obecną władzę. Świadczą o tym kolejne wypowiedzi ministra Przemysława Czarnka, między innymi słowa, które padły 25 kwietnia w wywiadzie dla radia RMF FM: Nie będę dawał pieniędzy na naukowców, którzy obrażają Polaków. Jest to kolejna groźba obliczona na wywołanie w środowisku naukowym efektu mrożącego, dławiącego wolność badań naukowych oraz wolność słowa. Sprzeciwiamy się temu i wyrażamy głębokie przekonanie, że efekt ten nie zostanie osiągnięty.

 

W imieniu Rady Wydziału Polonistyki

Dziekan prof. dr hab. Zbigniew Greń